نقد زیباشناختی شعر دفاع مقدس

در زیبایی شناسی شعر، موسیقی، صور خیال، عناصر بدیعی، معانی ثانوی جمله ها و بافت اثر، از مهم ترین عناصر موثر زیبایی شعر محسوب می شوند.در این پژوهش نیز، با گزینش سروده های مرتبط با موضوع دفاع مقدس در سروده های شاعران تأثیرگذار ادبیات پایداری، امین پور، حسینی و قزوهف و با استفاده از شیوه های آماری و تحلیلی، به موسیقی شعر، صور خیال،عناصر بدیعی، معانی ثانوی جمله ها، هماهنگی ساختار لفظ با معنا و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب پرداخته شده است. در سروده های بررسی شده، لفظ در خدمت معنا است و در بسیاری موارد، تعدد لفظ و تنوع معانی، به موازات هم به کار می روند. صور خیال مورد استفاده در اشعار جنگ، به طور طبیعی به تصویرسازی عناصر جنگ می پردازد. میزان تأثیرگذاری این اشعار بر مخاطب به گونه ای است که خواننده بنا بر منش سیاسی و مذهبی خود، در بسیاری موارد، با این سروده ها همراه می شوند. شاعران دفاع مقدس با به کار گیری شیوه های متعددی نظیر ایهام، نماد و ...، و بهره ورزی از تغییرات نحوی و استفاده ی کامل از ارتباط متن با فرامتن، شعر خود را تأویل پذیر کردند. جملات عاطفی-انشایی، در انواع متعدد در شعر جنگ بسامد بالایی داشته، مفاهیمی چون اندوه، دعا، نفرین و ... را شامل می شوند. شعر جنگ در قالب های متعددی سروده شده، در سطوح وزن، زدیف و قافیه، تکرار، جناس و سجع قابل بررسی است که هر یک از سطوح، در موسیقی شعر،انسجام اثر، و ایجاد التذاذ در مخاطب تأثیرگذار بوده اند.